AMWA – EMWA – ISMPP gemeenschappelijk standpunt betreffende Rooftijdschriften

Vrijgegeven in juli 2019

De American Medical Writers Association (AMWA), de European Medical Writers Association (EMWA), en de International Society for Medical Publication Professionals (ISMPP) zijn zich bewust van de uitdagingen die door rooftijdschriften en hun uitgevers gesteld worden aan de wetenschappelijke publicaties. De werkmethoden van rooftijdschriften, ook wel neptijdschriften genoemd, ondergraven de kwaliteit, de integriteit en de betrouwbaarheid van gepubliceerd wetenschappelijk werk. Dit gemeenschappelijk standpunt is een aanvulling op verschillende reeds bestaande richtlijnen die de karakteristieken van een rooftijdschrift hielpen definiëren.1-5

Rooftijdschriften vormen een ernstige bedreiging voor zowel de onderzoekers die de resultaten van hun werk publiceren als voor de medische literatuur met collegiale kwaliteitstoetsing (peer review). Deze publicaties verschillen van rechtmatige vrij toegankelijke (open access) tijdschriften,6 in die zin dat rooftijdschriften het systeem van publicatie met collegiale kwaliteitstoetsing (peer review) uithollen met financieel gewin als enig doel en omdat zij het bovendien niet nauw nemen met ethische gedragsregels.7

Organisaties zoals de World Association of Medical Editors (WAME), het Committee on Publication Ethics (COPE), het International Committee of Medical Journal Editors (ICMJE), en de Council of Science Editors (CSE) ondersteunen de nu algemeen erkende goede publicatiepraktijken.6,8-10 Rooftijdschriften houden zich niet aan deze handelswijzen, maar maken in plaats daarvan misbruik van het Gulden Open Access publicatiemodel (waarbij de auteurs een publicatievergoeding betalen).11 Om inkomsten te genereren, geven deze tijdschriften bewust een onjuiste voorstelling van de werkwijze voor editoriale en collegiale toetsing, de werkmethoden van het tijdschrift, de kosten voor redactionele diensten, de verspreiding, de indexering en archivering van artikels.1

Schade aan de wetenschappelijke literatuur zal het uiteindelijke resultaat zijn indien rooftijdschriften zich vermenigvuldigen. Gegrond wetenschappelijk onderzoek, uitgevoerd met de beste bedoelingen, kan verloren gaan indien het niet wordt vastgelegd, geciteerd of toegankelijk wordt gemaakt op lange termijn, en het wetenschappelijk erfgoed loopt daarenboven het risico te worden bezoedeld.1
Er bestaan echter ook gevaren voor de auteurs: hun reputatie kan beschadigd worden indien hun werk gepubliceerd wordt in rooftijdschriften of indien ze zonder medeweten “aangesteld” zijn in hun redactieraad. Bovendien kunnen auteurs klemgezet worden als ze zich realiseren dat ze een artikel indienden bij een rooftijdschrift. Er bestaat een potentieel risico dat sommige tijdschriften het ingediende manuscript niet terugsturen of een ingediend manuscript toch publiceren, zelfs na protesten van de auteur.

De grote toename van wetenschappelijke tijdschriften, ook van rooftijdschriften,12 gedurende de voorbije 15 jaar maakt de taak om roof- of neptijdschriften te herkennen moeilijk.
Er zijn echter een aantal online hulpmiddelen beschikbaar om auteurs hierbij te helpen, 1,8en een aantal eigenschappen werden geïdentificeerd die kenmerkend zijn voor rooftijdschriften en hun uitgevers:

  • uitgevers of tijdschriften die emails uitsturen om onderzoekers op een agressieve manier te benaderen
  • een tijdschrift met een naam die bekend in de oren klinkt - maar eigenlijk een misleidende wijziging van de naam van een erkend tijdschrift is
  • een onprofessioneel uitziende weblocatie, met slechte grafische voorstellingen, verkeerd taalgebruik, doodlopende links (koppelingen) en agressieve reclame
  • een onvolledig adres of telefoonnummer op de weblocatie van het tijdschrift of van de uitgever, of de vermelding van een vals adres/telefoonnummer
  • een gebrek aan indexering in een erkend zoeksysteem zoals PubMed 13 of niet opgenomen in een geldige online lijst zoals de Directory of Open Access Journals (DOAJ)14
  • beloften van onrealistisch snelle collegiale toetsing (peer review), of geen informatie over de procedure voor de collegiale toetsing.
  • weinig transparante publicatiekosten (deze kunnen zeer hoog of juist zeer laag zijn) of reeds te betalen publicatiekosten bij indiening (en dus onafhankelijk van het resultaat van de collegiale toetsing)
  • beweren dat een groot aantal medische specialiteiten bereikt wordt, of een groot aantal sub-specialiteiten binnen een bepaalde discipline
  • een groot aantal tijdschriften die zeer onlangs zijn opgericht en/of weinig of geen gepubliceerde artikels bevatten, ontoegankelijk zijn, of van een overduidelijk slechte kwaliteit
  • een redactieraad bestaande uit leden van buiten de specialiteit, van buiten het land waar het tijdschrift wordt gepubliceerd, of die onbekend zijn voor iemand met ervaring in het publiceren in het domein
  • een al te eenvoudig indieningssysteem met weinig vragen en geen verzoek om informatie in verband met belangenconflicten of kwalificaties van de auteurs.

Auteurs zouden niet opzettelijk mogen kiezen om een manuscript bij rooftijdschriften in te dienen om zo hun aantal publicaties te verhogen, zoals recentelijk werd waargenomen.15,16 De doelbewuste en weloverwogen indiening van manuscripten bij een rooftijdschrift is niet ethisch. Medische schrijvers en redacteuren evenals onderzoekers, hebben de verantwoordelijkheid om de integriteit, de voorgeschiedenis, de werkwijze en de reputatie te evalueren van het tijdschrift waar ze hun onderzoek indienen.8 We moedigen alle auteurs aan om de juistheid van de gepresenteerde informatie grondig te onderzoeken (due dilligence) tijdens het beoordelen van de reputatie van het tijdschrift waar ze indienen en hun werk enkel te sturen naar tijdschriften die een behoorlijke collegiale toetsing toepassen en die oprecht streven om bij te dragen aan de wetenschappelijke literatuur.

De wetenschappelijke gemeenschap moet ten volle bewust gemaakt worden van de schade die het publiceren in rooftijdschriften veroorzaakt en begrijpen hoe dit kan vermeden worden.
AMWA, EMWA, en ISMPP zetten zich in om hun leden te informeren over rooftijdschriften en om te wijzen op de verantwoordelijkheden van medische schrijvers en deskundigen in de uitgeverswereld om dit belangrijk probleem aan te pakken.

Referenties:

  1. Laine C, Winker MA. Identifying Predatory or Pseudo-Journals. World Association of Medical Editors. February 18, 2017. http://www.wame.org/identifying-predatory-or-pseudo-journals. Accessed June 18, 2019.
  2. Cabell’s Blacklist Violations. http://www2.cabells.com/blacklist-criteria. Accessed June 18, 2019.
  3. Cobey KD, Lalu MM, Skidmore B, Ahmadzai N, Grudniewicz A, Moher D. What is a predatory journal? A scoping review. Version 2. F1000Res. 2018;7:1001. DOI: 10.12688/f1000research.15256.2.
  4. Beall J. Predatory publishers are corrupting open access. Nature. 2012;489:179. DOI: 10.1038/489179a.
  5. Beall’s List of Predatory Publishers. http://openscience.ens.fr/ABOUT_OPEN_ACCESS/BLOGS/2017_01_23_Jeffrey_Beall_last_list_of_predatory_journals.pdf. Accessed June 18, 2019.
  6. Open Access Scholarly Publishers Association – Code of Conduct. https://oaspa.org/membership/code-of-conduct. Accessed June 18, 2019.
  7. International Committee of Medical Journal Editors. “Fake,” “Predatory,” and “Pseudo” Journals: Charlatans Threatening Trust in Science. http://www.icmje.org/news-and-editorials/fake_predatory_pseudo_journals_dec17.html. Accessed June 18, 2019.
  8. International Committee of Medical Journal Editors. Responsibilities in the Submission and Peer-Review Process. http://www.icmje.org/recommendations/browse/roles-and-responsibilities/responsibilities-in-the-submission-and-peer-peview-process.html. Accessed June 18, 2019.
  9. Council of Science Editors. Predatory or Deceptive Publishers – Recommendations for Caution. https://www.councilscienceeditors.org/resource-library/editorial-policies/cse-policies/approved-by-the-cse-board-of-directors/predatory-deceptive-publishers-recommendations-caution. Accessed June 18, 2019.
  10. Berger M. Everything You Ever Wanted to Know About Predatory Publishing but Were Afraid to Ask. http://www.ala.org/acrl/sites/ala.org.acrl/files/content/conferences/confsandpreconfs/2017/EverythingYouEverWantedtoKnowAboutPredatoryPublishing.pdf. Accessed June 18, 2019.
  11. Mizera K. What is Gold Open Access – useful links. https://openscience.com/what-is-gold-open-access/. Accessed June 18, 2019.
  12. Shen C, Bjork BC. 'Predatory' open access: a longitudinal study of article volumes and market characteristics. BMC Med. 2015;13:230. DOI: 10.1186/s12916-015-0469-2.
  13. PubMed. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed. Accessed June 18, 2019.
  14. Directory of Open Access Journals. https://doaj.org/. Accessed June 18, 2019.
  15. Moher D, Shamseer L, Cobey KD, et al. Stop this waste of people, animals and money. Nature 2017;549:23-25. DOI: 10.1038/549023a.
  16. Sharma H, Verma S. Predatory journals: the rise of worthless biomedical science. J Postgrad Med 2018;64:226-31. DOI: 10.4103/jpgm.JPGM_347_18.

Dankbetuigingen
Het gemeenschappelijk standpunt werd beoordeeld en goedgekeurd door vertegenwoordigers van AMWA, EMWA, en ISMPP. Het tot stand komen van dit gemeenschappelijk standpunt werd mogelijk gemaakt dankzij de inzet van de leden van de schrijverscommissie (Barbara Good and Mary Kemper, AMWA; Slavka Baronikova and Julia Donnelly, EMWA; Jan Seal-Roberts and Donna Simcoe, ISMPP), en de beoordelaars van de verschillende organisaties (Shari Rager, AMWA; Tiziana von Bruchhausen and Beatrix Doerr, EMWA; Anna Geraci and Al Weigel, ISMPP).